Kryzys w małżeństwie może się przydarzyć praktycznie każdemu, a pożycie małżeńskie może ulec rozpadowi. Wiele par staje przed wyborem, rozwód czy separacja? Czym się to właściwie różni? Jakie są podobieństwa?
Rozpad pożycia małżeńskiego
W przypadku rozwodu i separacji mówimy o zupełnym i trwałym rozpadzie pożycia małżeńskiego. Co to tak właściwie jest? O zupełnym rozkładzie pożycia małżeńskiego mówimy w przypadku rozpadu między małżonkami więzi fizycznej, gospodarczej, a także szeroko pojętej więzi duchowej. Rozwód można orzec tylko w przypadku zupełnego i trwałego rozpadu pożycia. Trwały oznacza, że nie ma już możliwości uratować małżeństwa, ani przywrócić małżeństwa do stanu sprzed rozpadu.
Co to jest separacja?
Separacja nie powoduje rozpadu małżeństwa, a jedynie zawiesza prawa i obowiązki małżonków. Jest to czas, w którym małżonkowie widzą szansę na poprawę pożycia małżeńskiego. O separacji orzeka Sąd Okręgowy, w którego okręgu mają miejsce zamieszkania małżonkowie. Jeżeli małżonkowie nie mają wspólnego okręgu zamieszkania to wtedy orzeka sąd właściwy dla jednego z nich. Separacji sąd nie może orzec w dwóch przypadkach:
- gdy jest to niezgodne z zasadami współżycia społecznego,
- gdy ucierpią na tym małoletnie dzieci małżonków.
Co to jest rozwód?
Rozwód jest natomiast orzeczeniem sądu wskazującym na całkowity i definitywny koniec małżeństwa. W momencie wydania przez sąd orzeczenia – małżeństwo z prawnego punktu widzenia nie istnieje. Pozew o rozwód może złożyć każdy z małżonków. Orzeczenie rozwodu możemy uzyskać bez orzekania winie małżonka (zgoda małżonków na rozwiązanie małżeństwa) lub z orzeczeniem o winie jednego z małżonków (np. w przypadku zdrady). Tak samo jak w przypadku separacji konieczne jest wykazanie zupełnego i dodatkowo trwałego rozpadu pożycia małżeńskiego.
Rozwód a separacja – różnice:
1. Wzajemna pomoc
Małżonkowie co do których orzeczono separację zobowiązani są do wzajemnej pomocy wobec siebie np. finansowej, opieka w przypadku choroby gdy przemawiają za tym względy słuszności. W przypadku rozwodu nie ma takiego obowiązku.
2. Obowiązek alimentacyjny
Zarówno w przypadku rozwodu jak i separacji Sąd może orzec wystąpienie obowiązku alimentacyjnego w stosunku do drugiego małżonka.
3. Rozdzielność majątkowa
Poprzez orzeczenie separacji powstaje między małżonkami rozdzielność majątkowa, która nie może być zmieniona w drodze umowy. Od momentu uzyskania separacji, każdy z małżonków odpowiada samodzielnie za zaciągnięte przez siebie zobowiązania i nie ponosi odpowiedzialności za długi drugiego małżonka. Na wniosek jednego z małżonków sąd w wyroku orzekającym separację może dokonać podziału majątku wspólnego. Tak samo sytuacja ma się w przypadku orzeczenia rozwodu.
4. Opieka nad dziećmi
Sąd orzekając separację jak i rozwód obligatoryjnie reguluje wszelkie kwestie związane z małoletnimi dziećmi stron, rozstrzyga o władzy rodzicielskiej, kontaktach, alimentach. Sąd może również ograniczyć władzę rodzicielską jednego z rodziców i pozostawić drugiemu uwzględniając aktualną sytuację rodziców.
5. Separacja i jej wpływ na dziedziczenie
W przypadku orzeczonej przez sąd separacji, podobnie jak przy rozwodzie, dochodzi do sytuacji, w której małżonkowie wyłączeni są z mocy prawa od dziedziczenia po sobie. Nie mogą oni ubiegać się również o zachowek. Wyjątkiem jest dziedziczenie testamentowe. W sytuacji, gdy zmarły małżonek ustanowił drugiego małżonka spadkobiercą w testamencie, fakt orzeczenia separacji nie ma wpływu na przyjęcie spadku.
6. Zawarcie nowego małżeństwa oraz powrót do nazwiska “panieńskiego”
Małżonek pozostający w separacji nie może formalnie zawrzeć nowego związku (w przeciwnym razie popełniłby przestępstwo bigamii) – co byłoby dopuszczalne, gdyby sąd orzekł rozwód. Nie może także zmienić nazwiska i wrócić do tego, które nosił przed ślubem. Po rozwodzie powrót do poprzedniego nazwiska następuje poprzez oświadczenie złożone Kierownikowi Urzędu Stanu Cywilnego w terminie 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku rozwodowego.
Mediacja w sprawach rozwodowych
Mediacja w sprawach rozwodowych i separacyjnych może być przeprowadzona na wniosek stron lub z woli Sądu – za zgodą stron postępowania. Gdy Sąd widzi przesłanki do utrzymania małżeństwa może skierować strony na mediację w celu ich pogodzenia.
Strony mogą skorzystać z mediacji także w kwestiach spornych jak np. alimenty, kwestia sprawowania władzy rodzicielskiej, ustalenia kontaktów z dziećmi, a także spraw majątkowych.
W przypadku problemów małżeńskich stajemy przed wieloma często ciężkimi pytaniami, na które nie zawsze jesteśmy w stanie sobie odpowiedzieć, dlatego zespół naszej Kancelarii rozumiejąc jak trudne są to chwile może stanowić dla Państwa wsparcie w tych trudnych chwilach. Pomożemy podjąć najlepszą dla Państwa decyzję i przeprowadzić przez cały proces rozwodu bądź separacji.
